Chiếu sáng sân bóng đá là một cụm từ vẫn còn khá xa lạ với nhiều người. Vì đây là công việc đòi hỏi trình độ chuyên môn cao và có rất nhiều điều thú vị đằng sau. Chiếu sáng sân bóng đá đòi hỏi các chuyên gia xây dựng và thiết kế chiếu sáng tuân thủ các quy định và nguyên tắc nhất định để đạt được hiệu quả chiếu sáng tốt nhất.

Chiếu sáng sân bóng đá được chia theo từng cấp độ từ nghiệp dư, bán chuyên và chuyên nghiệp. Từng cấp độ sẽ có các yêu cầu khác nhau để mang đến trải nghiệm tốt nhất cho cầu thủ, khán giả, trọng tài,… Hãy cùng Paragon giải mã những điều thú vị về chiếu sáng các sân bóng đá chuyên nghiệp trên toàn thế giới theo tiêu chuẩn của FIFA.

Cải thiện tầm nhìn cho các cầu thủ

Hầu hết các hoạt động và diễn biến của các trận đấu bóng đá đều diễn ra trên phần sân cỏ của sân vận động. Màn trình diễn của các cầu thủ trên sân bị ảnh hưởng rất nhiều bởi yếu tố ánh sáng. Đây tạm gọi chiếu sáng ngang (Horizontal Illumination). Ánh sáng được phát ra bởi các đèn pha cao áp gắn trên các trụ đèn xung quanh sân. Ánh sáng từ các trụ đèn này là nguồn sáng chính cho các cầu thủ có thể nhìn thấy rõ ở dưới sân.

Tăng khả năng ghi hình cho camera

Một hình thức chiếu sáng khác là chiếu sáng dọc (Vertical Illumination). Hình thức chiếu sáng này chủ yếu để hỗ trợ các camera ghi hình để phát trực tiếp trên tv và các kênh khác. Chiếu sáng dọc giúp loại bỏ bóng của các cầu thủ dưới sân được tạo ra từ các trụ đèn. Chiếu sáng dọc còn giúp chiếu sáng hài hòa tất cả đối tượng trong sân bóng từ mọi hướng. Nhờ đó, các cầu thủ dưới sân sẽ có tầm nhìn rộng hơn, thoải mái hơn để thi đấu. Nhờ quy tắc chiếu sáng này sẽ giúp chất lượng ghi hình trực tiếp cao hơn. Qua đó tăng được tiền bản quyền truyền hình cho các câu lạc bộ.

Hỗ trợ trọng tài và khán giả

Sự kết hợp của hai hình thức chiếu sáng ngang và chiếu sáng dọc phía trên là một quy tắc bắt buộc cần tuần thủ trong các sự kiện bóng đá chuyên nghiệp nói riêng và trong chiếu sáng sân bóng đá nói chung. Những quy tắc này đang ngày càng trở nên phổi biến hơn. Chúng được áp dụng trong chiếu sáng sân bóng đá trong các trường cấp 3 hay đại học. Những quy tắc này đảm bảo một tầm nhìn lý tưởng cho trọng tài và khán giả theo dõi trực tiếp.

Tiêu chuẩn chiếu sáng sân bóng đá

Tiêu chuẩn độ rọi trong chiếu sáng sân bóng đá

Độ sáng cơ bản giữa các sân bóng đá dĩ nhiên sẽ có sự khác nhau. Các cấp độ chiếu sáng bao gồm con số cụ thể về quang thông và foot candle sẽ ảnh hưởng đến tầm nhìn của các cầu thủ. Dưới đây là cách phân biệt sự khác nhau giữa các cấp độ chiếu sáng sân bóng đá.

Tiêu chuẩn cấp 1 (Cấp độ chuyên nghiệp)

Độ rọi tiêu chuẩn: 500 – 750 – 800 lux

Tiêu chuẩn cấp 1 là cấp độ chuyên nghiệp trong thi đấu. Cấp độ này bao gồm các giải đấu chuyên nghiệp thuộc FIFA hoặc Olympic.

Độ rọi tối thiểu là từ 500-750 lux cho các trận đấu chuyên nghiệp. Nếu trận đấu được tường thuật trực tiếp trên truyền hình thì độ rọi tối thiểu là 800 lux. Các trận đấu của tuyển quốc gia hay quốc tế của FIFA hay các trận đấu Olympic được yêu cầu có độ rọi lên đến 1500 lux với độ đồng bộ lên đến 0.8.

Foot Candle:

• 46,468 foot candle cho 500 lux
• 69,702 foot candle cho 750 lux
• 74,349 foot candle cho 800 lux
• 139,405 foot candle cho 1500 lux

Tiêu chuẩn cấp 2 (Cấp độ bán chuyên)

Độ rọi tiêu chuẩn: 200 – 500 lux

Tiêu chuẩn cấp 2 là các trận đấu bán chuyên. Bao gồm các giải đấu tại địa phương, trong các trường cấp 3 hoặc đại học,…

Cấp độ này có độ rọi thấp hơn nhưng vẫn đảm bảo đủ ánh sáng cho các cầu thủ chơi bóng và thư giản. Mức sáng thấp hơn sẽ làm giảm hưng phấn của các cầu thủ và tránh gây ra các chấn thương không cần thiết.

Foot Candle:

• 46,468 foot candle cho 500 lux
• 18,587 foot candle cho 750 lux

Tiêu chuẩn cấp 3 (Cấp độ nghiệp dư)

Độ rọi tiêu chuẩn: 75 – 200 lux

Tiêu chuẩn cấp 3 là các sân bóng nghiệp dư. Các sân bóng này thường là nơi giải trí tại các địa phương, các trường trung học,… đâu là tiêu chuẩn phù hợp với các sân bóng tại các công viên, nhà văn hóa,…

Foot Candle:

• 46,468 foot candle cho 500 lux
• 18,587 foot candle cho 750 lux

Xem thêm: FOOT CANDLE LÀ GÌ & CÁCH TÍNH FOOT CANDLE?

Yêu cầu chiếu sáng đồng bộ

Độ đồng bộ là mức độ tương đồng giữa chiếu sáng ngang và chiếu sáng dọc. Mức độ đồng bộ ánh sáng được đo thực tế tại các sân bóng bằng các thiệt bị chuyên dụng. Độ đồng bộ tại mỗi cấp độ chiếu sáng kể trên phải bằng hoặc lớn hơn tiêu chuẩn dưới đây.

• Tiêu chuẩn cấp 1 (≥0.7)
• Tiêu chuẩn cấp 2 (≥0.6)
• Tiêu chuẩn cấp 3 (≥0.5)

Vị trí đặt các trụ đèn

4 Trụ đèn (tiêu chuẩn cấp 3)

Cách bố trí 4 trụ đèn thường thấy tại các sân bóng đá chuyên dùng để giải trí hoặc đá tập. Thông thường 4 trụ đèn được đặt xung quanh sân bóng. Mỗi trụ đèn được đặt ngang với vạch kẻ 16m50 trong sân. Nếu sân bóng có khán đài thì các trụ đèn được dời ra phía sau khán đài.

6 Trụ đèn (tiêu chuẩn cấp 2)

Cách bố trí 6 trụ đèn thường thấy tại các trận đấu bán chuyên hoặc sân tập của các câu lạc bộ. Trong thiết kế này, có 2 trụ đèn được đặt đối diện nhau ở vạch giữa sân. 4 trụ còn lại được đặt tại 4 góc sân. Nếu có khán đài, các trụ đèn được đặt ở phía sau khán đài.

8 Trụ đèn (tiêu chuẩn cấp 1)

Cách bố trí 8 trụ đèn được thiết kế cho các trận đầu quốc tế chuyên nghiệp. Có 4 trụ đèn ở bốn góc sân. Còn lại 4 trụ đèn được đặt cách đều nhau dọc hai bên sân. Nếu có khán đài, các trụ đèn được đặt ở phía sau khán đài.

Màu ánh sáng

Màu ánh sáng để chiếu sáng các sân bóng đá cũng được đo theo độ Kelvin thông thường. Các trận đấu được tường thuật trực tiếp thường được chiếu sáng bởi đèn có nhiệt độ màu 5500K. Các sân bóng còn lại được sử dụng nhiệt độ màu khoản 4000K. Các sân tập không có quy định rõ ràng và thường có nhiệt độ màu là 3500K.

Độ hoàn màu CRI

Độ hoàn màu CRI là bảo chứng cho chất lượng ánh sáng khi nó phản ánh màu sắc vật thể được chiếu sáng có chân thật hay không. Trong chiếu sáng sân bóng đá, CRI rất quan trọng vì nó đảm bảo chất lượng ánh sáng hoàn hảo cho khán giả và camera. Một sân bóng chuyên nghiệp thường có CRI từ 80 – 90 cho hiệu ứng sắc nét nhất có thể. CRI quá cao sẽ gây ra hiện tượng rửa màu hoặc phơi sáng.

Quy tắc về độ chói

Độ chói liên quan đến lượng ánh sáng quá nhiều sẽ gây tràn ánh sáng và dư thừa ánh sáng mà không tập trung vào các diễn biến dưới sân. Độ chói quá cao sẽ ảnh hưởng đến các cầu thủ và khán giả. Giữ độ chói ở mức GR<50 sẽ đảm bảo ánh sáng không làm khó chịu hay phân tâm những người bên trong sân bóng.

Ánh sáng nhấp nháy

Ánh sáng nhấp nháy là vấn đề nan giải khi chọn đèn chiếu sáng sân bóng đá. Đèn Metal halide, đèn sodium hay đèn halogen đều có các vấn nghiêm trọng về nhấp nháy khi chúng hoạt động dưới sự điều khiển của chấn lưu. Trong khi đó, đèn LED lại hoàn toàn không gây nhấp nháy khi nhìn bằng mắt thường. Dưới các camera với hiệu ứng quay chậm với tỉ lệ khung hình cao các hiện tượng nhấp nháy vẫn có thể được nhìn thấy nhưng chúng xuất hiện không quá nhiều cho phép các phần mềm máy tính loại bỏ dễ dàng. Do đó khi bạn xem các đoạn phim quay chậm không có nhấp nháy nghĩa là các sân bóng đang được chiếu sáng bởi đèn LED.

Lợi ích của đèn LED với chiếu sáng sân bóng đá

Hiệu năng cao

Đèn LED hiệu năng cao giúp tiết kiệm đáng kể chi phí vận hành. Những loại đèn truyền thống kiểu cũ kể trên đang lãng phí một lượng điện năng và chi phí khổng lồ trên toàn thế giới. Sử dụng đèn LED là một giải pháp hoàn hảo và mang đến kết quả ngay lập tức cho các sân bóng đá. Sử dụng đèn LED chiếu sáng sân bóng đá giúp tiết kiệm đến 70% điện năng tiêu thụ.

Ánh sáng đồng bộ

Do các quy định nghiệm ngặt của các trận bóng đá đỉnh cao chuyên nghiệp. hiếu sáng sân bóng đá một các đồng bộ là việc bắt buộc. Ánh sáng được đo một cách chính xác tại bề mặt của sân bóng. Sân bóng được chia thành một lưới ánh sáng gồm 2 phần đo lường ánh sáng riêng biệt. Phần đầu tiên từ phía trên đầu (chiếu sáng ngang) và phần còn lại từ các thiết bị chiếu sáng dọc. Chúng được tính toán chính xác dựa trên các hướng dẫn chi tiết để cho kết quả cuối cùng.

Thời gian khởi động

Đèn LED không cần thời gian khởi động và cũng không cần thời gian để đạt phát ra lượng ánh sáng cao nhất. Chúng được thắp sáng ngay khi dòng điện được truyền đến các chất bán dẫn bên trong đèn. Ánh sáng đèn LED được bật ngay lập tức khi bật công tắc. Đèn Metal Halide hay HPS cần đến 20 phút để khởi động và cần khá nhiều thời gian để làm mát trước khi mở lại. Ngược lại, bạn hoàn toàn có thể bật/tắt đèn LED liên tục mà không cần chờ làm mát.

Xem thêm: ĐÈN CAO ÁP SODIUM VÀ METAL HALIDE LÀ GÌ – ƯU NHƯỢC ĐIỂM SO VỚI ĐÈN LED PHA

SO SÁNH ĐÈN ĐƯỜNG LED VÀ ĐÈN HPS

Tuổi thọ cao

Mọi loại đèn đều có tuổi thọ và lựa chọn thông minh nhất là các loại đèn có tuổi thọ cao nhất. Tuổi thọ đèn LED là từ 25.000-80.000h trong khi đó các loại đèn truyền thống kể trên đều có tuổi thọ dưới 30.000h. Thêm một lý do cho thấy đèn LED vô cùng hiệu quả về chi phí khi sử dụng.

KẾT LUẬN

Trên đây là những điều bạn nên biết về chiếu sáng sân bóng đá. Mỗi công trình chiếu sáng đều có những điều thú vị để giải mã. Tổ ấm của bạn cũng cần được thiết kế chiếu sáng đúng cách và chuyên nghiệp. Hãy liên hệ với Paragon ngay hôm nay để được hỗ trợ chiếu sáng MIỄN PHÍ. Chọn đèn chiếu sáng chất lượng cao sẽ đảm bảo sức khỏe của bạn và những người thân yêu.